ვარიაციები თემაზე "ანდაზა"-)))

სხვა სხვის ომსა ნუ სარდლობო.
სხვის ომში თავი სარდალი ნუ გგონიაო.
სხვის ომში თავი სარდალი მხოლოდ ბრიყვს ჰგონიაო.

ბოლოს ის იცინის, ვინც ბოლოს წინას სიცილს დაელოდებაო.

კომბოსტო მაინც უნდა იყო, რომ თავი კიტრი გეგონოსო.

ვისაც სხვა უყვარს, იმას თავიც ეყვარებაო.

თუ გინდა თავი კარგად გაიცნო, ვინმე უნდა შეიყვაროო.

თუ ბოროტებას “არა” არ უთხარი, ის სულ “კის” გეტყვის და წარწყმდებიო.

ვინც მტერში მოყვარეს ეძებს, ორგულია, ვინც პოულობს კიდევ უარესიო.

“რასაცა გასცემ შენია” და ამას ბიძინას თქმა არ უნდაო.

-)))

კოჯორი გუშინ წინ

ბრეიგელის ტიპაჟი შუა თბილისში-)))

გათენდა. ცეცხლის მზე აენთო, აცურდა...

დროშები ჩქარა!
თავისუფლება სულს ისე მოსწყურდა,
ვით დაჭრილ ირმების გუნდს - წყარო ანკარა...
დროშები ჩქარა!

დიდება ხალხისთვის წამებულ რაინდებს,
ვინც თავი გასწირა, ვინც სისხლი დაღვარა.
მათ ხსოვნას ქვეყანა სანთლებად აინთებს...
დროშები ჩქარა!

დიდება, ვინც კიდევ გვაბრძოლებს იმედით,
ვინც მედგრად დახვდება მტრის რისხვა-მუქარას...
გათენდა! შეერთდით, შეერთდით, შეერთდით!
დროშები, დროშები... დროშები ჩქარა!

ამ ბოლო დროს, რატომღაც ძალიან ხშირად მახსენდება გალაკტიონის ეს ლექსი... არ ვიცი რისი ბრალია, ალბათ, აქ პათეტიკას ნიჭიც რომ ახლავს, ის მიხარია, თორემ დამღალა ამ უნიჭო და ყალბმა პათოსმა ყველგან და ყველაფერში დღეს ჩვენს ქვეყანაში...

ნიკორწმინდის ტაძრის რელიეფები. ვარსკვლავისებური კამარა დასავლეთ კარიბჭეში. XI ს.

ღვთისმშობლის მიძინება. ნიკორწმინდის ტაძრის მოხატულობა. XVII ს.

დღეს ფერიცვალებაა!..

ფერიცვალების რელიეფი. ნიკორწმინდის ტაძრის საფასადო შემკულობა. XI საუკუნე

მე და კოლექცია

ერთ-ერთ პირველ პოემანზე, მგონი სულ სულ პირველზეც, მამაჩემს (ჯერ კიდევ რომ არ იყო მამაჩემი) დედაჩემისთვის (ჯერ კიდევ რომ არ იყო დედაჩემი) უთქვამს: “მე ხელოვნება მიყვრს”-ო. დედაჩემს, რომელიც ჯერ არ იყო დედაჩემი, გაჰკვირვებია ასე მარტივად ნათქვამი რთული ამბავი კაცისგან, რომელიც ჯერ მისი ქმარიც კი არ იყო და არც კი უყვარდა ჯერ-ჯერობით და არც კი იცნობდა ხეირიანად. გაკვირვებია და ცოტა გაღიზიანებულა კიდეც, რა ხმამაღალი და სასაცილო ნათქვამიაო. რა იცოდა მაშინ დედაჩემმა (რომელიც ჯერ კიდევ არ იყო დედაჩემი), რომ მამაჩემმა (რომელიც ჯერ კიდევ არ იყო მამაჩემი) ყველაზე მნიშვნელოვანი რამ უთხრა საკუთარ თავზე. გარკვეული დროის შემდეგ დედაჩემი მიხვდა, რომ მამაჩემი მართალი და გულწრფელი იყო და სადღაც, გულის სიღრმეში, ალბათ, იმასაც მიხვდა, რომ ამ სიტყვების ავტორი მალე მამაჩემი გახდებოდა, თითონ კი დედაჩემი. ცოტა უფრო გვიან მამაჩემიც მიხვდა ამას ყველაფერს და მერე მეც გავჩნდი. მაგრამ მანამდე პირველი სურათი იყიდეს, სურათი რომელიც თურმე კარგა გვარიანად დიდი კოლექციის პირველი მერცხალი უნდა ყოფილიყო. ის სურათი ვახტანგ გაბუნიას მიერ დახატული ნატო გაბუნიას პორტრეტი იყო. ჟიზელის კაბაში ჩაცმული გოგონა რაღაცით ირინას გავდა, (იმ ირინას, რომელმაც ჯერ არ იცოდა, რომ და უნდა ყოფილიყო ჩემი). ჰოდა, ირინაც კრგად იყენებდა ამ მსგვასებას. სადღაც 7 წლის ისე მოვიყარე, თავად მეც, რომელმაც, სავარაუდოდ, თავიდანვე (სულ სულ თავიდანვე) მშვენივრად ვიცოდი, რომ დედაჩემი დედაჩემი უნდა გამხდარიყო და მამაჩემი - მამაჩემი და ისიც კარგად ვუწყოდი, ასევე სავარაუდოდ, რომ ირინას სახით საუკეთესო და მელოდა ამქვეყნად, ჩემივე საწოლის თავთან ჩამოგრძელებული პორტრეტი სწორედაც ირინასი მეგონა, იმ ირინასი, ახლადდაბადებულს სახელად ქრისტინე რომ დამარქვა.

მოკლედ, მალე გაირკვა, რომ ერთმანეთის სიყვარულს კიდევ ერთი სერთო სიყვარული შეემატა - სურათების შეგროვების ვნებიანი სიყვარული. საერთო სიყვარული იმიტომ, რომ დედაჩემმა მამაჩემთან ერთად ხელოვნებაც შეიყვარა, მით უფრო, რომ არც მანამდე იყო მის მიმართ გულგრილი. შეგროვების ვნება კიდევ იმიტომ, რომ დედაჩემმა სადღაც წაიკითხა, ადამიანი მაშინ ცხოვრობს დიდხანს თუ მთელი ცხოვრება საყვარელ საქმეს აკეთებს, ისეთს, რომლის კეთებაც მართლა სიამოვნებსო და სწორედ იმ დღიდან გადაწვიტა, მამაჩემის ხანგრძლივი სიცოცხლე ამ გზით უზრუნველეყო. ასე ჩაეყარა საფუძველი “დარჩიების კოლექციას”.

მე და კოლექცია თითქმის ერთდროულად გავჩნდით და ერთადაც გავიზარდეთ, თუმცა კოლექციამ სულ სულ ცოტათი დამასწრო და სამადსამი ნამუშევრის - ნატა გაბუნიას პორტრეტის, XVIII საუკუნის ჰოლანდიური პეიზაჟისა და ნიმუხინის სურათის შემადგენლობით დამხვდა. ზუსტად მახსოვს სად ეკიდა სამივე, ისიც მახსოვს სურათების რაოდენობის ზრდასთან ერთად როგორ ნერვიულობდა ბაბუა, სირცხვილია, სად გინახავთ ამდენი სურათი “წესიერ ოჯახშიო”?! ბრაზობდა ბაბუა და არც ჩხუბს აკლებდა, მაგრამ მაინც ხელს უწყობდა - ოჯახს თითონ არჩენდა, “ახალგაზრდებს თავისი ორი კაპიკი” რომ დარჩენოდათ. კარგად იცოდა ბაბუაჩემმა, ის ორი კაპიკი სურათებზე რომ დაიხარჯებოდა, მაგრამ რა ექნა, რა აზრი ჰქონდა “უსაქმურებთან” ჭიდაობას. ჰო, ზუსტად ასე ეძახდა ბაბუა დედაჩემს და მამაჩემს, რომელიც სინამდვილეში, დედაჩემზე მეტად თუ არა, ნაკლებად ნამდვილად არ უყვარდა. ბებიაჩემი კიდევ... ბუსის არ იცნობდით? მაშინ მასზე ცალკე უნდა მოგიყვეთ, მაგრამ ეხლა არ შემიძლია, გავიდეს ცოტა დრო და მერე... მერე აუცილებლად მოგიყვებით.

ჰოდა, კოლექციაზე მოგახსენებდით. არც ისე სწრაფად იზრდებოფა კოლექცია, ხან მე ვასწრებდი, ხან ის, მაგრამ სიყვარული და ყურადღება არცერთს არ გვაკლდა, თუმცა ის “ორი კაპიკი”, (რომელიც მართლაც ორი იყო და არა სამი) სულ მასზე იხარჯებოდა და მიუხედავად ამისა, მაინც არ ჰყოფნიდა, ამიტომ პერიოდულად ქრებოდა სახლიდან დედაჩემის დუბლიონკა (სხვათაშორის, ბაბუაჩემის ფულით ნაყიდი), ჩეხოსლოვაკიიდან ჩამოტანილი ჯინსის კაბა, მამაჩემის ეტიუდნიკი, “ნამდვილი ფაიფურის” ჩაის სერვისი, ბროლის ნაირნაირი ლარნაკები და რა ვიცი კიდევ რა არ. ოხ, როგორ უნდოდა მამაჩემს "მადონებიანი სერვისიც" “სადღაც” გამქრალიყო, მაგრამ, "მადონებიანი სერვისი" ბებიას უყვარდა ძალიან, წითელზოლიანი სერვისი ხელშეუხებელი იყო. სამაგიეროდ ჩემების “ორ კაპიკს” ჩემი და ირინას “პირადი შემოსავლები” ახვავრიელებდა. ყოველ წელს დაბადების დღის “დამთავრების” შემდეგ უმნიშვნელოვანესი საიდუმლო რიტუალი სრულდებოდა: ბებია-ბაბუასაგან უჩუმრად, სახეზე მოთამაშე იდუმალი ღიმილით, შეთქმულებივით მივდიოდით მშობლების საძინებელში და „ტრილიაჟის“ სარკის ზედა მარცხენა უჯრაში ბოლო კაპიკამდე ვალაგებდით ბიძებისა და დეიდების მიერ “ჩემს სახელზე გული გაიხარე”-ს ტექსტებით ჯიბეში ჩაკუჭულ ფულს. საიდუმლო რიტუალიდან ცოტა ხანში კოლექციაში ახალი ნამუშევარი ჩნდებოდა. აკი გითხარით, მე და კოლექცია ერთად ვიზრდებოდით-თქო?!

P.S. გაგრძელება უნდა ჰქონდეს, წესით...

ემპათიური თუ...

როგორც წესი, ვერავის ვუხსნი რატომ არ შემიძლია მძაფრსიუჟეტიანი ფილმების ყურება, განსაკუთრებით კი ე.წ. “უჟასების”. არ შემიძლია და მომკალი! საკმარისია საშინელებათა ჟანრის რომელიმე ფილმი ვნახო და მშვიდობით ტკბილო ცხოვრებავ ჩემოც და ჩემიანებისაც! მშვიდობით ტკბილო ძილო და სიბნელეში მარტო სიარულო... ყველგან და ყოველთვის ფილმის საშიში კადრები მახსენდება და თვალწინ მიტრიალებს. ამიტომ მსგავსი ფილმის ნახვიდან მინიმუმ ერთი კვირა პატარა ბავშვივით “გაყოლას” ვითხოვ, მაგალითად, იქ, სადაც, წესით, მეფენიც საუკუნეებია საკუთარი ფეხით დაიარებიან. კარგა ხანს ვიჭყლიტე ტვინი მიზეზის ძებნით, ბოლოს ამაყად დავასკვენი, რომ ეს “პროფესიულია” და რომ ჩემი საყვარელი საქმიანობიდან გამომდინარე, როგორც ხელოვნებათმცოდნე ზედმეტად კარგად ვიმახსოვრებ ვიზუალურ სახე-ხატებს (გაცილებით უკეთ ვიდრე მუსიკალურ ბგერებს თუ ვერბალურ ტექსტებს), რომლებიც დიდი ხნით მრჩება და მებეჭდება “მზერით მეხსიერებაში”. მაგრამ სანამ ამ, არც თუ ისე დამაჯერებლი თეორიით აპელირებას (და, რა დასამალია, და კეკლუცს) შევუდგებოდი, თითონვე გავუწიე ოპონირება და, ცხადია, მისი სუსტი მხარეებიც მაშინვე გამოაშკარავდა: ჩემს შემთხვევაში “კარგი” თვალითი მეხსიერება არმც და არამც არ სცილდება ხელოვნების ნაწარმოებებს და, სამწუხაროდ, სრულებით არ ვრცელდება მაგალითად, ადამიანებზე. ჩვეულებრივ, ვერ ვცნობ ადამიანებს, თუ მათთან მანამდე ხანგრძლივად არ ვიკონტაქტე და ამის შემდეგაც კი ადვილად მავიწყდება სახეები. ასე რომ არ არის გამორიცხული, რომელიმე კარგი ნაცნობი სახტად დაგტოვოთ მორიგი შეხვედრისას ჩემს სახეზე მობორიალე დაბნეულმა ღიმილიმა და არაადეკვატურმა კითხვებმა, მაგალითად ასეთმა: ბავშვები როგორ არიან? არადა შვილი ერთიც კი არ გყავთ, ან: თქვენები ხომ კარგად არიან? არადა ზუსტად იცით, რომ “თქვენებს” არ ვიცნობ და ა.შ. მოკლედ ე.წ. “ქუდიანი ნაცნობობა” ჩემთან არ ჭრის (ბოდიშს კი ვიხდი უნიჭო თარგმანისთვის, მაგრამ ეს ბოლო ხანია, ხომ ყველაფერს ტიტრებად ვთარგმნით და ორიგინალში ვუსმენთ, სინამდვილეში კი ნახევრადვკითხულობთ ქართულ ტექსტებს და ვეღარ ვუყურებთ ვერაფერს). მოკლედ, კითხვაცა და პრობლემაც კითხვადვე და პობლემადვე დარჩა. მოცემულ ეტაპზე ერთადერთ სავარაუდო ახსნად კიდევ უფრო თამამი და კეკლუცი ვერსია - ჩემი “დახვეწილი გემოვნება” -დავტოვე, შევიფერე იმიჯი, რომ არ მიყვარს ჰოლივუდის მდარე ხარისხის ფილმები, რადგან გოგი გვხარიას ფილმებზე გავიზარდე!

“გოგის ფილმებზე” ისევ გახმოვანების პრობლემა გამახსენდა... ყველაზე მეტად აქ მაკლია ქართული თარგმანი, მომკალით და უკეთესად ვიგებდი თითქოს და უფრო ახლოს მოდიოდა ისედაც კარგი კინემატოგრაფია გვახარიასეული თარგმანით. ეხლაც კი “წითელი ზონის” ფილმს თუ ვუყურებ, ისევ ჩამესმის გოგი გვახარიას ხმა, როგორც კარგი პედაგოგის (ოღონდ იმდენად კარგის, რომ მასთან კამათიც შეგიძლია) რჩევით წაკითხული წიგნის კითხვისას, მისი ხმა რომ გესმის, თითქოს ის გიკითხავდეს ტექსტს და თან თვალყურს გადევნებდეს, რამდენად ზუსტად და კარგად გესმის წაკითხული. მაგრამ ასეთმა კარგმა პედაგოგებმა ისიც კარგად იციან, რომ “ზუსტი და კარგი გაგება” არ არსებობს და იმდენივეა გაგება, რამდენიც ადამიანი, ნუ... მოფიქრალი ადამიანი.

მაგრამ გოგი გვახარიას ფილმებთან სხვა პრობლემები მაქვს და არც ესაა ნაკლები დაცინვის თემა. “გოგის ფილმებიდან” მით უფრო ძნელად გამოვდივარ და მართლაც დიდი ხნით ვრჩები ხელოვნებათა ამ მედია-სინთეზით შექმნილ სამყაროში. ფილმის ნახვის შემდეგ დიდ ხანს ვარ ზედმეტად ეგზალტირებული, აჟიტირებული და ბედნიერი, მათ შორის ისეთი მძიმე მელოდრამის შემდეგაც, რომლის დროსაც მოთქმით ვტიროდი. აი, ეს კი მართლაც კარგი გასართობია ჩემი მეგობრებისთვის და თუ ისიც გამიხსენეს, როგორ ვრეკავდი თავის დროზე “ფსიქოში”, ხომ საერთოდ! “პროგრამაში” კარგა ხნით ყოფნა არ ამცდება. მაგრამ ამას უკვე მივეჩვიე და ჭეშმარიტი ხელოვნების კათარზისულ უნარ-ჩვევებსა და ფუნქციაზე მაღალფარდოვან გამოსვლებს აღარ ვიწყებ ხოლმე.

მაგრამ კიდევ ერთი შეკითხვა მაინც მრჩება: რა მატირებს ან მახარებს ასე ადვილად წიგნზე, ფილმზე, სპექტაკლზე და, თქვენ წარმოიდგინეთ, ცხოვრებაშიც, რეალურად საკმაოდ გულქვა არსებას? აი, მაგალითად, მივდივარ ქუჩაში და ამედევნა პატარა მათხოვრის ბავშვი, ბინძური, თმაგაბურძგნული და საყვარელი. წარბსაც არ ვიხრი, ფულს არ ვაძლევ, მშვიდად ვაგრძელებ გზას და გულში იმასაც კი ვფიქრობ, “წადი და ცოტა მაინც იმუშავე, თუნდაც შუშები გაწმინდე!” თან ამ დროს საკუთარი თავი მეზიზღება და ისიც, ვის გამოც “უცებ გავხდი ასეთი”. ვაგრძელებ გზას, ავდივარ ავტობუსში და უცებ გვერდით ჯდება ან წინ ზის ან იქვე სადმე დგას მშვენიერი, სავსებით ნორმალური იერის მქონე ქალი ან კაცი, მოზარდი ან მოხუცი და უცებ საოცარ წუხილს ვგრძნობ, სადღაც შიგნით მეკუმშება თითქოს ყველაფერი, რადგან “ზუსტად ვიცი”, ახლა ამ ქალს, კაცს, მოზარდს თუ მოხუცს რაღაც აწუხებს, ცუდადაა და ძალიან უჭირს შინაგანად. მინდა მივიდე, ჩავეხუტო, დავამშვიდო, ვუთხრა, რომ ყველაფერი კარგად იქნება და რომ მეც ხშირად ვარ ხოლმე ასე. რაკიღა, კიდევ კარგი, მისვლას ვერ ვბედავ, ვცდილობ თბილად ვუყურო (ახალგაზრდა და სიმპათიურ მამაკაცებზე ეს არ მემართება, არ იფიქროთ!) და ჩემებურად “გავუგზავნო დადებითი ემოციები”. ან მაგალითად, მივდივარ ქუჩაში, გვერდზე ვიღაც ჩამივლის და მე კი უცებ კარგად ვხდები და უაზროდ მიხარია, არც ვიცი რა, უფრო ხშირად ის, რომ ეს “ვიღაცა”, ვინც უკვე ჩამიარა ან წინა გაჩერებაზე ჩავიდა, ძალიან უყვარს “ვიღაცას”: ქმარს, ცოლს, შეყვარებულს, შვილს, ხანდახან შვილიშვილს, თუნდაც მეზობელს. საიდან მომაქვს ეს ყველაფერი, მომკალით და არ ვიცი! მაგრამ ერთი კია, ასეთი რაღაცეების გამო ტირილს არ ვიწყებ ქუჩაში, ამ მხრივ ტელეეკრანთან ან თეატრის ჩაბნელებულ დარბაზში მჯდომი უფრო საშიში ვარ. თუმცა ქართული თეატრის გადამკიდე საფრთხე იქაც აღარ მემუქრბა. აა, ხო! ბოლოს რეზო გაბრიაძის მარიონეტების თეატრში მოვიჭერი თავი სპექტაკლზე “ჩემი გაზაფხულის შემოდგომა”. დადგმა თუ არ გინახავთ ორი სიტყვით გეტყვით, რომ ერთი ჩიტის ისტორიაა, ბორია ქვია, მოხუცი წყვილის გაზრდილია და ჩიტი კია, მაგრამ დიდი მაიმუნი ვინმეა. თუმცა კეთილია, ცდილობს მისივე გამჭრიახობით არაკეთილსინდისერად ნაშოვნი ფული ნამუსიანად დაარიგოს, ვინც უყვარს და ვისაც მართლა უჭირს იმათ დაეხმაროს; ქალებს არ იკლებს, თუმცა მაინც ერთი უყვარს და მხოლოდ მასზე ფიქრობს, მაგრამ ჩიტს ქალი უყვარს და ეს ამბავი იმთავითვე განწირულია. მოკლედ, დიდი ადმიანური სითბო და სევდა მოდის ყველა პერსონაჟისაგან, გაბრიაძისეული ნიუანსებით, მისი გროტესკული სიუხეშეებითა და იუმორით. მეც მეტი რა მინდოდა?! ერთბაშად “მოვირღვიე”, თითქოს ჩიტმა ბორიამ ძაფის ბოლო მიპოვა, გამოქაჩა და ასე, ნისკარტში ჩემი ემოციის ძაფის ბოლოგაჩრილმა ინავარდა მთელი სპექტაკლი. ჰოდა, რომ მოვრთე ღრიალი, პირზე აფარებული ხელი და ერთჯერადი ცხვირსახიციც ვერ მახშობდა. დარცხვენილმა მივიხედ-მოვიხედე და ჩემნაირ დღეში მხოლოდ თათია ვნახე (ჩემი მეგობარია და ისიც ცოტა... მოკლედ ნამდვილი მეგობარია), დანარჩენები - ჩემთვის უცნობი ადამიანებით სავსე დარბაზი სრულიად მშვიდად იჯდა და უდრტვინველად განაგრძობდა მარიონეტების დადგმის ყურებას.

სპექტაკლიდან თვალებდასიებულები და დარცხვენილები რომ გამოვდიოდით, მაშინ მომივიდა თავში აზრად და თათიას ვკითხე: “ჯეკუ, იქნებ ემპათიურები ვართ?!” მას შემდეგ მინდა ამის მჯეროდეს, ბევრად უკეთესია, ვიდრე ვერსიები: “ნევრასთენიკი”, “სენტიმენტალური”, “ცოტა გიჟი” და ა.შ.

ფიქრობთ, რომ სენტიმენტალური ვარ, ხო? მე კიდევ ემპათიურობა უფრო მომწონს... და რა მოხდა ეხლა, რომ ვიყო ეს “ემპათიური”?! ბოლოსდაბოლოს ტერმინია ასეთი, ტერმინი კიდევ არასოდეს არ ნიშნავს მართლა კარგ შეფასებას, მართლა ძალიან დიდი და კარგი ტერმინებში, როგორც წესი, ვერ ეტევა.

P.S. დღეს თათიამ დამირკა და მითხრა: “გუშინ ისეთი ბედნიერი ვიყავი, აწი შემიძლია მოვკვდეო”. მას შემდეგ ყურებამდე უაზრო ღიმილით დავდივარ. ვიცოდე მაინც რა მიხარია?..

მე ქართული სინამდვილის დეზერტირი ვარ!

ხშირად მიფიქრია, რომ, ჩემდასამარცხვინოდ, ძალიან ძველმოდური ვარ და ხშირად კონტექსტიდან ამოვარდნილიც კი. პრაქტიკულად, არასოდეს არ ვწერ აქტუალურ თემებზე და არ ვეხმიანები კრიტიკულად ჩვენს მართლაც მარვალმხრივ გამრუდებულ ყოველდღიურობას. აი, მაგალითად, საერთოდ არ ვწერ ქართულ შოუ-ბიზნესზე, ქართულ მედია სივრცეზე, არც ნანუკას შოუს ვახსენებ და არც მაია ასათაინისას, არც ტელესერიალებზე “ვსეირნობ” და არც “სპეციალურ რეპორტაჟებზე” ვშფოთავ, მოკლედ მოქალქეობრივ პოზიციაში დიდად მოვიკოჭლებ. გავიაზრე ეს და უცებ შევშინდი: იქნებ უბრალოდ გულგრილი ვარ იმ ყველაფრის მიმართ, რაც დღეს ჩემს ქვეყანაში ხდება, ან არ ვარ სათანადოდ განვითარებული, რომ პროტესტის გრძნობა გამიჩნდეს?! არადა ვინ ვინ და მე ხომ ვიცი, როგორ მაღიზიანებს მთელი ეს ფსევდოელიტარულ-ქაჯური აღლუმი ჩვენს ტელეარხებზე, როგორ გამოვყავარ წყობიდან და რა მგზნებარედ მაყრევინებს ცოფებს. მაშინ რატომ არ მინდა ამაზე წერა?! რატომ არ მინდება, ხმამაღლა დავუირისპირდე და სხვებივით, მეც მორიგ ჯერზე ვამხილო მავნებელთა მთელი ეს დასი? ხომ შემიძლია მეც ჩემებურად ავხსნა, განვმარტო და გავაანალიზო, რატომ სჩადის ამას და ამას მთლიანად ცენზურას დაქვემდებარებული ქართული ტელევიზია?

კარგა ხანს ვინერვიულე, სანამ პასუხს მივაგენი. პასუხი კი, რომ მეგონა, იმაზე ბევრად მარტივი და უმწიკვლო აღმოჩნდა: უბრალოდ უკვე კარგა ხანია აღარ ვუყურებ ტელევიზორს, (რომელიც ხანდახან გამორთულიც კი ისე მაშინებს, რომ მეტი სულიერი სიმშვიდისთვის, შტეფსელიდანაც ვრთავ, რადგან, არ გაგეცინოთ და, მეშინია უარყოფით ენერგეტიკის, რომელსაც გამორთულ მდგომარეობაშიც კი ასხივებს). ამიტომ წარმოდგენაც აღარ მაქვს რა ხდება ქართულ მას-მედიაში. არცერთხელ არ მიყიდია არცერთი ქართული ჟურნალი (მათ შორის არც, მაპატიეთ და, “ლიბერალი”, “ტაბულა”, მით უფრო “სითი”, “გზა” და ნუ, ცხადია, აქ რა მოსტანია და, “სარკე” და “თბილისელები”, უი, ხო, და კიდევ “ბომონდი”). ამის გამო ხშირად კურიოზულ სიტუაციებში ვვარდები. მაგალითად, 24 მაისს ჩემს მშობლებთან მისულს ტრადიციულად მაღალ ხმაზე მოღლოფინე ტელევიზორში რომ ნინო ბურჯანაძის მიტინგი “დამხვდა”, გულწრფელად ვიკითხე: რა ხდება, ძველი ჩანაწერია-თქო? ადვილად წარმოიდგენთ, რა მხიარულება მოჰყვებოდა ამას ოჯახში. სულ ორი დღეა, რაც ბაღაფშის სიკვდილი შევიტყვე და მეტსაც გეტყვით, ორიდ წუთის წინ გავიგე, რომ ნანუკას პრეზიდენტი ყოლია შოუში მიწვეული. “ახალი ამბების” ჩემამდე მოღწევის ასეთმა შუასაუკუნეობრივმა ტემპებმა ისე შემაშფოთა, რომ თვითრეაბილიტაციის მიზნით, ამ პოსტის წერა დავიწყე. მინდა, თავი ვიმართლო უკიდეგანო ვირტუალური სივრცისა და ჩემი თითებზე ჩამოსათვლელი მკითხველის წინაშე, რომ სათქმელი ბევრი არაფერი მაქვს იმ მარტივი მიზეზის გამო, რომ თვითიზოლაციაში ვიმყოფები. დიახ, მე, ქრისტინე დარჩიამ სრულ ჭკუასა და საღ გონებაზე, საკუთარი ნებით მოვაქციე თავი თვითიზოლაციაში, რადგან აღარ მესმოდეს ტელეეკრანიდან: “მინდა მადლობა მოვუხადო”, “მინდა დავაფიქსირო პოზიცია”, "მოხარული ვარ, რომ ვღებულობ მონაწილეობას", “ჩვენ ვფლობთ ინფორმაციას, რომ...”, “მან უკვე ბევრი დანაშაულებები ჩაიდინა”; აღარ მინდა გავიგო “სისხლები”, “ხორცები”, “კარებები” და ა.შ. აღარ მინდა მტკიოდეს ერთდროულად გული და ყური იმის გამო, რომ ტელე-სივრცის თითქმის აბსოლუტური უმრავლესობა წვალობს მარტივი წინადადებების აგებაზე, თუმცა სრულებით არ ანაღვლებს საკუთარი გაუმართავი მეტყველება, რომელიც დაუმორჩილებლობას უცხადებს ყოველგავრ გრამატიკულ წესსა და ლოგიკას, მაშინ როდესაც უსიტყვოდ ემორჩილება სახელისუფლებო მითითებებსა და შეკვეთებს. არ ანაღგვლებს, რადგან, მაინც პოპულარულია, მის გადაცემას არც მაყურებელი აკლია და არც დაფინანსება, ქუჩაში ხალხიც ცნობს და თუ ზოგს არ უყვარს და ზოგიც აკრიტიკებს, ეგეც არაფერი, რადგან “შავი პიარიც ხომ პიარია”.

მოკლედ აღმოჩნდა, რომ არ მაქვს სათანადო ძალა და შემართება, ვებრძოლო ჩვენი სოციო-პოლიტიკურ-საზოგადოებრივი პლასტის ამ მახინჯ გამოვლინებას და უფრო იოლი, ვისთვის კი ალბათ სამარცხვინო გზა ავირჩიე - ქართული რეალობის დეზერტირი გავხდი. დიახ, კიდევ ერთი აღიარებითი ჩვენება უნდა მივცე: მე ქართული სინამდვილის დეზერტირი ვარ! ასე უფრო ადვილია ცხოვრება, მერწმუნეთ! არ უყურებ ტელევიზორს და არ კითხულობ უხამსობამდე მისულ უგემოვნო ჟურნალ-გაზეთებს, შესაბამისად არ გეშლება ნერვები ათასნაირ უნიჭო, უგვანო და მავნე ტელე-შოუების ყურებასა და უაზრო ინტერვიუების კითხვაზე დახარჯულ დროსა და დამწყდარ ნერვებზე; სრულებით არ გაღიზიანებს ბილბორდებზე გადაჭიმული ტელეწამყვანების მომღიმარი სახეები, რადგან ზოგიერთი მათგანი ბუნდოვნად გეცნობა, ზოგიც საერთოდ ახალი სახეა შენთვის და ვერც კი ცნობ. მოკრავ ყურს რომელიმე ახალ გადაცემას, მაგალითად “face control”-ს ან “ცეკვის ლიგას” და თვალშიადვილადსაცემი უნიჭობის მიუხედავად, უაგრესიოდ იღიმები და შინაგან კმაყოფილებას გრძნობ, რადგან ხვდები, რომ თავისუფალი ხარ ამ მარაზმისგან და ძალიან, ძალიან ბევრი ადგილი გაქვს სადღაც შიგნით.

მაგრამ ისიც უნდა გაგიმხილოთ, რომ არც დეზერტირის ცხოვრება აღმოჩნდა ადვილი, რადგან ტყეში გასული პარტიზანივით, მუდამ მალვაში რომაა და მეტი უსააფრთხოიებისთვის იძულებულია, სმენაც და თვალიც გაიმახვილოს, მეც უფრო “სენსიტიური” გავხდი (სენტიმენტალობისა და ნარცისიზმის ბრალდების შიშით ვერიდები სიტყვა “მგრძნობიარე”-ს); ადრე რომ ვერ ვამჩნევდი და ყურადღებას არ ვაქცევდი, ახლა ყველაფერი სუსხიანი ქარივით მხვდება და უსიამოვნო ჟრუანტელს იწვევს სხეულში. აი, მაგალითად, ამოდის ავტობუსში ყვითელქურთუკიანი კონტროლიორი და მკაცრი სხითა და იმპერატიული ტონით კითხულობს: “ბილეთი გაქვს?!” მე ჯერ ვცდილობ გავუღიმო, მივესალმო და მშვიდად ვაჩვენო ამოსვლისთანავე აღებული ბილეთი, არ მინდა გავღიზიანდე და გვერდით მსხდომთა მსგავსად შევუკურთხო, თუნდაც გულში. მინდა ვუთხრა, რომ წესით გამარჯობაც უნდა თქვას და მეორე პირის მრავლობითითაც მომმართოს, რადგან არ მიცნობს და სავარაუდოდ ვერც გამიცნობს ისე ახლოს, რომ შენობით მომართვის უფლება ჰქონდეს. ეს ყველაფერი კი იმიტომ მინდა, რომ ჩემს გარშემო მყოფი ადამიანებისგან ველური, შმაგი ცხოველებივით გამოვარდნილი უარყოფითი ენერგია ავიცილო. ასე მგონია, ამ უარყოფით ენერგეტიკულ ჭავლებს შორის ვისრისები და სადღაც უკან ხერხემალთან ვგრძნობ უსიამო ჟრუანტელივით ჭვალს. ამიტომ ავტობუსში ყოველი მგზვრობა ცხოვრებისეულ გამოცდას ემსგავსება, გამოცდას როგორ დავრჩეთ ადამიანებად და არ გადავყლაპოთ ერთმანეთი პირველივე შემთხვევისთანავე. კიდევ უფრო უარესია, როცა პურის ან ყვავილების გამყიდველებს მინდა ავუხსნა, რომ იმისთვის რომ სწორედ მისგან ვიყიდო რაიმე, აუცილებელი არაა, ნახევარი წელი მის გვერდით მჯდომი “კოლეგა-გამყიდველის” ლანძღვა და წყევლა. ასეთ დროს სასოწარკვეთილებაში ვვარდები და კიდევ უფრო მეტად უსუსური ვხდები, რადგან არ შემიძლია ტელევიზორივით მარტივად გამოვრთო რეალობის ეს კონკრეტული წამი. დავდივარ ქუჩაში, ვმგზავრობ ავტობუსით თუ შევდივარ მაღაზიაში - მეჩვენება, რომ ყველგან რაღაც უხილავი მოძრაობს ჩვენს შორის და ჩვენს თავზე. და, როგორც წესი, ზემფირას ერთ-ერთი სიმღერის ტექსტი მახსენდება: «я питаюсь справится с обрушившимся небом; я никак не слабочокнут тут такие перестрелки»... და სწორედ ასეთ დროს მინდება ვუთხრა კონტროლიორს, ავტობუსის თითოეულ მგზავრს, პურისა და ყვავილების გამყიდველს რომ ძალიან, ძალიან კარგად მესმის მათი და მეც ზუსტად ასე ვიქცევი, როცა თუნდაც ორი დღე გადაბმით ვუყურებ ქართულ საინფორმაციო გადაცემებსა და ტელე-შოუებს; რომ ასეთი აგრესია ძალიან ბუნებრივია, როცა ყოველ დღე უგულო, ისტერიული წამყვანის მიერ განგებ დრამატიზირებულად “მოწოდებულ ინფორმაციას” უსმენ და შემდეგ გულის გადასაყოლებლად მდარე ხარისხის გასართობი შოუების ფსევდოთავისუფალი ქცევის, ყალბ წამყვანებს ატყუებინებ თავს.

მონატრება

ამბავი უბედური “ბედნიერი კაცისა”

ყველაფერი თავის ჩვეულ რიტმს დაუბრუნდა. სინდისის ქენჯნამ თუ დაშვებული შეცდომის ყრუ შეგრძნებამ კუთვნილი ადგილი მიუჩინა ყველაფერს: ცოლს, შვილს, მშობლებს, მეგობრებს, საყვარელ პროფესიას, უფრო მოწოდებას კი რომ გავდა. ყველაფერმა თითქოს კანონით დამტკიცებული უფლებები აღიდგინა და ისიც ისევ ყოველდღიურობის ტუსაღად აქცია. ყველაფერს თავ-თავისი ადგილი ჰქონდა, როგორც მუყაითი დიასახლისის სახლში, მთავარ საზრუნავად სახლის დალაგება-დაწკრიალება რომ გაუხდია. ერთადერთი მეხსიერებისთვის არ იყო ადგილი, უკეთეს დღეთა მოგონებები უსარგებლო ნივთივით ყოველ წუთას ფეხებში ედებოდა და თვალში ეჩხირებოდა. რომ ვერაფერი მოუხერხა, ვერსად წაიღო და ვერსად გადამალა, თან რომ ვერც დაივიწყა, ადგა და აკრძალა. დიახაც, აკრძალა! განა ამ სახლის, ამ სხეულის, მასში მცხოვრები სულისა და გონების ბატონ-პატრონი და ერთადერთი მბრძანებელი თითონ არ იყო?! ვის შეეძლო ხელი შეეშალა მისთვის ან საერთოდ ვინ გაიგებდა რა იყო აკრძალული მის “სამეფოში”. თუ მოინდომებდა სულ ჭრელა-ჭრულა ლოზუნგებით მოფენდა იქაურობას, რომელიმე პატარა სამეფოს ომს გამოუცხადებდა და დაუნდობელ ბრძოლასაც გააჩაღებდა, მაგრამ, აბა, ამას ვინ შეი(ა)ტყობდა?! გრეგნულად ხომ კეთილდღეობის ყველა ატრიბუტი – ცოლი, შვილი (ახლა უკვე შვილები) და წარმატებული კარიერა სახეზე იყო და საიმედოდ იცავდა “ბედნიერი კაცის” შეურყვნელ სახელს. საკუთარი შეცდომების აუღიარებლობით საიმედოდ გამაგრებულ სამეფოს მტერი ვერაფერს დააკლებდა. მთავარ და ალბათ, ერთადერთ საფრთხეს მას სუფთა ჰაერი უქადდა, გაზაფხულის ახლადამოყრილი კვირტებისა და გიჟივით მოვარდნილი შხაპუნა წვიმით გაჟღენთილ სურნელს ხომ მისთვის სამეფოდან გაძევებული მოგონებების ფარულად შეიარაღება შეეძლო. ეს კი ჯანყის რეალურ საფრთხეს ქმნიდა; ტახტის დამხობა ყველაზე დიდ სირცხვილს – შეცდომების აღიარებას ნიშნავდა. ამიტომაც დარაბებდახშულ სამეფოში ნელ-ნელა ჟანგბადმა იკლო, ჰაერი ჩაიხუთა და დამძიმდა, მაგრამ რაკიღა ნაზირ-ვეზირთაგან ვერცერთი – ვერც გული, ვერც გონება და ვერც სხვაზე უფრო უმართავი წინათგრძნობა ვერ ბედავდნენ გალავანს გარეთ გაჭყეტას, შავი ღრუბელივით ჩამოწოლილ მძიმე ჰაერს სამეფოში უკვე ვერავინ ამჩნევდა. ყოველდღიურობა დუნედ მიედინებოდა, იგი უხსოვარი დროიდან არსებობდა, სწორედ მისით განაყოფიერებულ მიწაზე დაარსებულა თითქოს სამეფოც. მოკლედ, საკუთარი “შეუცდომლობის” მტკიცე რწმენით გაგულისებული სახელმწიფოს კეთილდღეობას არაფერი ემუქრებოდა... არაფერი ემუქრებოდა მანამ, სანამ ერთ მშვენიერ დღეს სამეფოში მონატრება არ შემობორიალდა. მონატრებამ კარგად იცოდა, რაც ელოდა გულკერპი მბრძანებლის ხელში, ამიტომაც ჭკუა იხმარა და შორი გზით დამაშვრალი, უბრალო მოგზაურივით შემოიპარა სამეფოში. სახედამჭკნარ მოხუცად გადაცმული მონატრება ვერავინ იცნო; დროით გახუნებულ, ჩამოკონკილ სამოსს აბა ვინღა იცნობდა? ვერც გონების გამჭრიახობამ შენიშნა უცნაურობა, ვერც მუდამ აღვირამოდებულმა გულმა იგრძნო საფრთხე და ვერც სხვაზე უფრო შორსმჭვრეტელმა წინათგრძნობამ იგუმანა რაიმე. ასე უჩუმრად შემოიპარა მონატრება “ყველაფრით შემკული კაცის” სახელმწიფოში და სამეფოს სრულუფლებიან მაცხოვრებელთა შორის დაემკვიდრა. ცოტა ხანი ყველსაგან შეუმჩნევლად დაჰყო, დიდად არავისთან ურთიერთობდა, ერთ-ორ სიტყვას თუ გაცვლიდა თავის თავში ჩაფლულ ყოველდიურ საფიქრალთან ან გულმავიწყსა და დაფანტულ ყოფით პრობლემებთან, რადგან იცოდა, საფრთხე მათგან არ ელოდა, სამეფო კარს - გულსა და გონებას კი ჯერჯერობით ახლოსაც არ ეკარებოდა. ასეთი უჩინარი არსებობით მონატრებას დროის მოგება სურდა, გადაცმული დაეხეტებოდა კუთხე-კუნჭულ და მოგონებებს დაეძებდა. მათ გარეშე არც ისეთი ძლიერი იყო ჩემი მონატრება, ხელმწიფის გამოსაფხიზლებლად მას მოკოვშირე ჭირდებოდა. მაგრამ სადღა იყო მოგონებები? მათი უმეტესობა სამუდამოდ გაეძევებინათ სამეფოდან, ნაწილი მონებივით სხვებზე გაეცვალათ, ნაწილისათვის სახელები გადაერქმიათ, გადეკეთებინათ და დაემახინჯებიათ, გამორჩეულად საშიში მოგონებები კი, სხვა რომ ვერაფერი მოუხერხეს, მეფის ბრძანებით, ყველაზე ბნელსა და მიუვალ დილეგში გამოემწყვდიათ. სწორედ ეს მოგონებები სჭირდებოდა მონატრებას, სწორედ მათი არსებობა ექაჩებოდა ამდენ ხანს აქეთკენ და მათი გულისთვის გამოევლო ამსიშორე გზა, მხოლოდ მათთან ერთად შეეძლო მონატრებას ხელმწიფის გულამდე ათასნაირი ცრუ მონაფიქრითა და მონაგონით ჩახერგილი გზის გაკაფვა და მისი საღათას ძილიდან გამოხმობა. მაგრამ სანამ მფრთხალი და ზედმეტადწინდახედული მონატრება რამეს მოიფიქრებდა და მოიმოქმედებდა, ყველაფერი თავისთავად მოხდა, ზუსტად ისე, მზე რომ ყოველ დილას უკითხავად ამოდის, რადგან იცის, ამის უფლება მისთვის უზენაესს მიუცია, მაგრამ ის კი არ იცის, რომ მისი მარადიული ბუნებაც ესაა სწორედ. არც მონატრებას სცოდნია საკუთარი თავი კარგად და ვერც საკუთარ ჯადოსნურ ძალას აფასებდა თურმე ჯეროვნად. ეგონა, მოხუცად გადაცმული საიმედოდ ვარ დამალული, ვერავინ შემამჩნევს და სანამ მოგონებებს არ გამოვიხსნი და კარგად არ შევიარაღდები არც გამოვჩნდებიო, იმას კი ვერ მიმხვდარიყო, რაში იყო მისი ნამდვილი ძალა. მონატრება წარსულის ბედნიერი წუთების სურნელს აფრქვევდა, მონატრების ყრუ განცდა, ერთ დროს საყავრელი და მივიწყებული მელოდიასავით შორეული და ახლობელი, მისდაუკითხავად ვრცელდებოდა მთელს სამეფოში და ნელ-ნელა ყველა კუთხე-კუნჭულს მათრობელა კვამლში ხვევდა. სამეფოს თითქოს ჯადო აეხსნაო, ბნელი დილეგის კედლები თავისით ჩამოიქცა და დატუსაღებულ მოგონებებს ბორკილები გუშინდელი თოვლივით შემოადნა ხელებზე. მოგონებების გათავისუფლებამ ძალა შემატა მონატრებას, თითქოს ჰაერში დატრიალებულმა უხილავმა სურნელმა უცებ ხორცი შეიბა და ყველსათვის ხილულ ხატ-სახედ ჩამოიქნაო. მონატრება თავს ვეღარ დამალავდა. მასაც მეტი რა უნდოდა?! პირდაპირ მეფის სასახლეს მიადგა და თამამად აუტეხა ბრაგა-ბრუგი.

სამეფო კარი ისედაც კარგა გვარიან განგაშს მოეცვა, რა ხანია ნებისყოფის მიერ საიმედოდ გამაგრებულ მაღალ გალავანზე ჩიტი ვერ გადაფრენილიყო და ახლა კიდევ ყველაზე საშიში მტერი - მონატრება დათარეშობდა. მეფემ ნაზირ-ვეზირები იხმო და საგანგებო თათბირი გამართა. პირველად აზრი, ჩვეულებისამებრ, გონებას ჰკითხა. ფრთხილმა და გამჭრიახმა გონებამ პირდაპირ პასუხს თავი აარიდა და იქნებ ცოტა კიდევ მოგვეცადაო, - შესთავაზა ხელმწიფეს. სამაგიეროდ ნებისყოფა ღელავდა, რა დროს მოცდაა, სადაცაა თავზე დაგვემხობა სამეფო, სასწრაფოდ ზომები უნდა მივიღოთ და თუ საჭირო გახდა, ურჩი მოგონებებიცა და მონატრებაც სამუდამოდ აღვგაოთ პირისაგან მიწისაო. წინათგრძნობა უკვე მიმხვდარიყო საით უბერავდა სიო, რომელიც თუ საჭირო გახდებოდა, ქარიშხლადაც გადაიქცეოდა, და ამ სიტყვების ამაოებაც კარგად უწყოდა, ამიტომ “დაე, იყოს ნება უფლისაო”, - ესღა თქვა, ნაბიჯი უკან წადგა და მდაბლად დაუკრა თავი ხელმწიფეს. სასწრაფოდ უნდა შევიპყროთ ყველანი! - არ ცხრებოდა ნებისყოფა, რომელსაც ახლა შიშიც ამოსდგომოდა გვერდში და უფრო გათამემებულიყო. დაბნეულმა მეფემ გულს გახედა, თითქოს მისგან მოელის საბოლოო განაჩენს და ხსნასო, თუმც, ჩვეულებრივ, ყველაზე ნაკლებად სწორედ მას ეკითხებოდა აზრს. სიჭაბუკის ზღვარს გადაცილებლი გული კუთხეში მიმჯდარიყო, თავი გვერდზე გადაეგდო, მზერა სადღაც სიცარიელისთვის მიეპყო, გეგონებოდათ სულ სხვაგან არის და არაფერი ეხება, რაც მის გარშემო ხდებაო; სახეზე უცნაური ღიმილი დასთმაშებდა, თითქოს მძივის აცმა დაპნეულა და თავის მომყრელი აღარავინ არისო. მეფემ რამდენჯერმე გაუმეორე შეკითხვა გულს. ცოტა ხნის მერე ისიც გამოერკვა და ვითომც საფიქრალი აქ რა არისო, უყოყმანოდ უპასუხა: მონატრებაცა და მოგონებებიც სასწრაფოდ სასხლეში უნდა ვიხმოთო. პასუხმა თავზარი დასცა ნებისყოფას, “გულისგან მეტს რას უნდა ელოდეო”, - ჩაიბურტყუნა და გამომწვევად დატოვა დარბაზი. შიში, რომელიც ამ სიტყვების გამგონე, საპნის ბუშტივით გაიბერა, სუნთქვაშეკრული გაიყურსა, ადგილიდან ვერ იძვროდა, მართლა ბუშტივით არ გავსკდეო. გონებამ შეკამათება სცადა, მაგრამ წინათგრძნობის უდრტვინველმა სიმშვიდემ მასაც გაჩუმება ურჩია, მეფემ კი შვებით ამოისუნთქა, რაკიღა ბოლოსდაბოლოს დაბეჯითებით ურჩიეს რაღაც, გაურკვევლობას ყველაფერი ერჩივნა, თანაც, კაცმა რომ თქვას (ან გინდაც ქალმა) გულის რჩევა-გადაწყვეტილებით პასუხისმგებლობაც ეხსნებოდა. გადაწყდა, მოგონებებიცა და მონატრებაც სამეფო კარზე უნდა მოეწვიათ.

მთელი სამეფო სულგანაბული ელოდა მეამბოხეთა სასახლეში სტუმრობას, ეგონათ, მეფეს ტახტიდან ჩამოაგდებენ და გამარჯვების ყიჟინას დასცემენო, მაგრმ ყველა სახტად დარჩა, როცა მონატრებამ და მოგონებებმა მომღიმარი სახეებით მშვიდად გადაჭრეს მუდამ სადღესასწაულოდ მორთული დარბაზი და მეფესა და გულს შორის უსიტყვოდ დაიკავეს ადგილები. მეფე ვერ მიმხვდარიყო რა ხდებოდა მის თავს, სად გამქრალიყო ნებისყოფა, რატომ დაჩიავებულიყო შიში, რას დადუმებულიყო გონება, რას გაეხარებინა და გაეხალგაზრდავებინა ასე უცებ გული; დაბნეული შეჰყურებდა ხან ერთს, ხან მეორეს. უცნაურმა შეგრძნებამ დაჰრია ხელი ჩვენს ხელმწიფეს, თითქოს ღრმა ძილიდან ერკვევა და ღამის ზმანებებს თავდაღწეული საკუთარ თავს უბრუნდებაო; სადღაციდან ერთდროულად გამოცვენილი მოგონებები, თითქოს დამწყვდეულ ჩიტებს გალიის კარი გაუღესო, ერთბაშად მოაწყდნენ მეფეს და დიდი ხნის წინ მივიწყებული თვალუწვდენელი სამყარო გადაუშალეს, მეფეც თითქოს შინაგანად გაიზარდა, გაფართოვდა, გალაქტიკასავით განივრცო და უცებ... მოენატრა, ძალიან, ძალიან მოენატრა, არ კი იცოდა რა, საკუთარი თავი თუ პირველი ძლიერი გრძნობა, ერთ დროს განცდილი და მივიწყებული, უკეთესის რწმენა თუ ყველანაირი წინააღმდეგობის გადალახვის შემართება, ახალგაზრდობით გათამამებული წინდაუხედაობა თუ ღირსეულად დაბერებული სინანულის განცდა, ან იქნებ მისი ნამდვილი სამშობლო მოენატრა, სადღაც იქ, შორს, ძალიან შორს რომ იყო და მოსიყვარულე მამასავით მუდამ რომ ელოდა. მთელმა მისმა ცხოვრებამ სარკეში ჩაიხედა თითქოს და ზედ უხიაგოდ მიწერილი სიტყვა “კეთილდღეობა” ამოაყირავა, სადღაც გაკრული ხელით მიწერილი სიტყვები კი, მუდამ შეცდომით უკუღმა დაწერილი რომ ეგონა, წაღმა დაანახა: “გაუფრთხილდი მოგონებებს საკუთარ თავში”.

მორალი: ნუ იცხოვრებ შინაგანად ნაკლულად, როცა შეგიძლია მუდამ სავსე იყო; ნუ გაურბიხარ მოგონებებს და ნუ გეშინია მონატრების.

P.S. მაზოხისტო მკითხველო, რომელმაც ეს “მონაზღაპრი” ბოლომდე წაიკითხე, იმედი მაქვს, გადაგვარებული “ქართული სუფრის” ატავისტურ ატრიბუტად - “მონატრების სადღეგრძელოდ” არ აღიქვი ეს ყველაფერი-))

კარლო

კარლო ბავშვობიდან მახსოვს. ხშირად მოდიოდა ჩვენთან; დამახასიათებელი მეტყველების მანერა და ოდნავ დიდი თავი ჰქონდა, რაზეც ჩემები ხუმრობით ამბობდნენ: რა გასაკვირია, ამდენი ტვინი აბა სად უნდა დაეტიოსო. არც თავდაჭერა ჰქონდა კარლოს ჩვეულებრივი. “სერ!”, - აყოლებდა თითქმის ყოველ ფრაზას, “როგორ გიკითხოთ, სერ?” ან “საუცხოო ლიქიორი გაქვთ, სერ!”. ყველაზე ხშირად კი მაინც ამას იმეორებდა: “ინგლისი დიდია, სერ!”. მაშინ არაფერი გამეგებოდა კარლოს ამ სიტყვებით ნახევრადირონიული ნეორომანტიკული თამაშისა, მაგრამ როგორც ბავშვი, ინტიუტიურად ვგრძნობდი არტისტული თამაშის ელემენტს და საოცრად მომწონდა. ყველაფერი ეს კი ძალიან უხდებოდა წიგნების ჭერამდე ასული თაროებით გადატიხრულ მშობლების საძინებელ ოთახს, სადაც ჩემი მშობლების მეგობრები, როგორც წესი, მხატვრები მოდიოდნენ, კონიაკს წრუპავდნენ, ძალიან ბევრს ეწეოდნენ და ხმაურიანად საუბრობდნენ ჩემთვის გაუგებარ თემებზე. მთელი ეს სიგარეტის ხშირი კვამლითა და კონიაკის მოტკბო-მომწარო არომატით გაჟღენთილი ოთახი მშობლების საძინებელთან ერთად, ცხადია, იდუმალი და ცოტათი საკრალური ადგილი იყო 5-6 წლის ბავშვისთვის, კარლოც ამ იდუმალი საკრალურობის ნაწილი იყო ჩემთვის.

მამას კარლოსთანაც ხშირად მივყავდი. მიყვარდა იქ მისვლა, კარლოს დედა, გოგუცა დეიდა ტკბილ კომპოტს მასმევდა, კარლო კი მისი გრაფიკებით პირთამდე სავსე შავ ალბომს მიდებდა წინ და აირჩიე რომელიც მოგწონსო, მეუბნებოდა. მეც სურათებთან ურთიერთობას ჩვეული, მთელი იქ ყოფნის განმავლობაში გულმოდგინედ ვათვალიერებდი თითოეულ ნახატს, საკუთარ შთაბეჭდილებას მიყურადებული საუკეთესოს არჩევას ვცდილობდი, “გამორიცხვის მეთოდიც” კარგად მქონდა ჩემებისგან ათვისებული; ვიცოდი, რამდენიმე ნამუშევრის ერთდროულად მოწონებას არ უნდა შევეშინებინე, ყველა ასეთი სურათი ერთად უნდა გადამეწყო, მერე ნელ-ნელა გამომეკლო ნამუშევარი, რომელიც სულ ცოტათი ნაკლებად მომწონდა, შემდეგ კიდევ და ბოლოს ის დამრჩებოდა, რომელიც ყველაზე მეტად მომწონებია თურმე და თითონაც ვერ მიმხვდარვარ. მამა ყოველიშემთხევისთვის ფარულად ადევნებდა თვალს სელექციის ჩემს ამ ხანგრძლივ პროცესს, ხომ უნდა გაეკონტროლებინა, ამჯერად რითი მდიდრდებოდა მისი კოლექცია, თუმცა რადგან კარლოს ჯადოსნური ალბომები ყოველთვის “კარლოს ნამუშევრებით” იყო სავსე, დიდად არ ღელავდა, იცოდა, ყველა შემთხვევაში “მოგებული” იყო. ერთხელ მახსოვს, განსაკუთრებით გამიჭირდა სურათის არჩევა, სულ ბოლოს დარჩენილ ორ გრაფიკულ ნახატს შორის ვერცერთი ვერ გავიმეტე “გასაგდებად”. ეტყობა კარლომაც შეამჩნია ჩემი “გასაჭირი”, ორივე გქონდესო, მითხრა ღიმილით და მამას მიუბრუნდა სიტყვებით: “თქვენს ქალიშვილს ერთობ კარგი გემოვნება აქვს, სერ!”, მერე მისთვის უფრო ჩვეული ინტონაციით დაამატა, “უყურე ამ გაურკვეველს?!”. მე კი ძალიან მომერიდა და საშინლად შემრცხვა, მაგრამ ვინც მამაჩემს კარგად იცნობს, მიხვდება, კარლოს ორჯერ არ დასჭირდებოდა ამის თქმა და ორივე ნამუშევარი მსწრაფლ აღმოჩნდა ჩვენს კოლექციაში.
13 წლის ვიყავი, როცა კარლო გარდაიცვალა. მაშინ პირველად შევხედე მის სურათებს, როგორც მისი ამქვეყნად ყოფნის დასტურს და, ალბათ, ერთ-ერთ მიზეზს. მახსოვს რა დაჟინებით დავუწყე ნამუშევრებს ყურება, თითქოს მათში მინდოდა კარლოს ასეთ უცაბედ სიკვდილზე პასუხის პოვნა. მაშინ მის ლექსებს, ესსეებს თუ სტატიებს არ ვიცნობდი, კარლო ჩემთვის მხოლოდ მისი მხატვრობა და თითონ კარლო იყო. მერე როცა პროფესია ავირჩიე, სხვაგვარად დამაინტერესა “კარლომ”, კარგა ხანს ვუტრიალე, მასზე დაწერა მინდოდა, მაგრამ მხატვრობის, პოეზიისა და კრიტიკის სფეროში თანაბარი ძალით მოასპარეზე კარლო კაჭარავას მასშტაბმა შემაშინა და ვერ გავბედე, მივხვდი, მზად არ ვიყავი ასეთ თემასთან შესაჭიდებლად. ახლა კი გული მწყდება, იქნებ სტუდენტური სასწავლო სკრუპულოზურობით მეკირკიტა მის მხატვრობასა და ნაწერებში და ჩემთვის მაინც მეპოვა პასუხები იმაზე, რაც ყოველთვის “მაწვალებს” კარლოს შემოქმედებასთან შეხებისას. არც ახლა ვარ მზად პასუხი გავცე კითხვას, რატომ არის კარლო კაჭარავა ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი ფიგურა როგორც თანამედროვე ქართული მხატვრობისთვის, ისე ქართული ანალიტიკური სახელოვნებო დისკურსისათვის. ერთადერთი რაც შემიძლია, ისაა, რომ ჩემთვის მეტ-ნაკლებად გასაგებად დავახასიათო რა თვისებების მატარებელია კარლოს მხატვრობა, რაც ჩემი ბავშვობის ცინცხალ შთაბეჭდილებსა და დღევანდელ მეორად ანალიზს შორის ხიდის გადების მცდელობა უფრო იქნება, ალბათ.

გაგრძელება იქნება

... და ვინ მოსთვალოს ვარსკულავნი ცაში და ბლოგნი ინტერნეტში

ქართული ბლოგების მიმოხილვის მცდელობა იქნებ ფუჭი და უშედეგოც

გულწრფელად გეტყვით, ისეთი ბრიყვი არასოდეს ვყოფილვარ, მეფიქრა, ჩემს გარდა ბლოგი არავის აქვს, ამ თვალუწვდენელ ინტერნეტულ სივრცეში ერთადერთი ვარ და “ცივილიზაცია” დედამიწის გარდა არსადაა-მეთქი, მაგრამ ამხელა, უზარმაზარი ბლოგოსივრცე, მეტიც ნამდვილი ბლოგოსფერო თუ არსებობდა უშუალოდ ჩემს გვერდით, პრაქტიკულად, ცხვირწინ, ვერასოდეს წარმოვიდგენდი. ერთხელაც ჩემივე ბლოგზე თვალებმოწკურული ბოდიალისას, კრიტიკული ჩასაფრებულობით, რა ავტვირთო ახალი და ჩემი მწირი როციონი რით შევახვავრიელო-თქო, სრულიად შემთხვევით, ბლოგის ზედა პანელზე ღილაკ “next”-ზე დამეწკაპუნა და ჰოი საკვირველებავ! სხვის ბლოგზე არ აღმოვჩნდი?! ეხლა მივხვდი, რას გრძნობენ ზღაპრის მთავარი გმირები, უძირო ჭაში რომ ჩახტებიან და ყვავილებით მოფენილ, უზარმაზარ ველზე, აღმოჩნდებიან. ამ ვირტუალურ ჭაში ჩახტომით ზღაპრის გმირივით ახალი ინიციაცია გავიარე-თქო ვერ ვიტყვი, მაგრამ უცხო ქვეყანაში მოგზაურობას კი შევადარებდი ბლოგიდან ბლოგზე ხეტიალს. მოულოდნელობით გამოწვეული კულტურული რაა და “ინტერნეტული შოკი” რომ გადავლახე, ნელ-ნელა საერთო სტრუქტურაში გავერკვიე, ორიენტაცია ავიღე, “next”-ებით სხვების ბლოგებზე და სხვათა კომენტარებიდან კი უკვე მათ ბლოგებზე გადასვლის სასაცილოდ მარტივი (როგორც რამ გენიალური) ტექნიკაც ავითვისე და “ცოტა ხანში”, საკუთარ გაძვალტყავებულ ბლოგს რომ დავუბრუნდი, მაშინღა შევნიშნე, რომ დილის 3 საათი გამხდარიყო. და რა უბადრუკად გამოუყირებოდა ჩემი ბლოგი “მათ” შემდეგ! თანამედროვე კონტექსტიდან ამოვარდნილი, მოძველებული დიზაინით, ტექნიკურად სრულიად გაუმართავი, ტექსტის საილუსტრაციო გამოსახულებებით მწირი, youtube აუდიო-ვიდეო “ნერგებით” ღარიბი და პოსტების ინტენსივობის თვალსაზრისით, სრულიად უსისტემო, “კანტიკუნტური” ბლოგი მშიერი თვალებით მომშტერებოდა ეკრანიდან. მაგრამ, არ იდარდოთ, თვითგვემას არ მივცემივარ, რადგან ღრმად მჯერა, ყოველთვის ჯობია, იცოდე საკუთარ თავზე მწარე სიმართლე, ვიდრე ვარდისფერ ტყუილში ილივლივო. ამას იმისთვის არ ვწერ, რომ თავმდაბლობის შარავანდით შევიმოსო, უბრალოდ ვაკეთებ დემონსტრირებას, რომ მშვენივრად ვიცი, რას წარმოადგენს ჩემი ბლოგი, მაგრამ მიუხედავად ამისა, თავს უფლებას ვაძლევ, სხვებისაზე კრიტიკულად ვიმსჯელო. თუმც კრიტიკულობის პათოსით სრულებით არ (...ან სულ ცოტათი) ვარ გამსჭვალული, არც ბლოგოომბუცმენობას ვიჩემებ, მე ხომ ჯერ კიდევ აჟიტირებული ვარ ნანახით და ოპტიმისტური განწყობა მეძალება. ჰოდა, ამ სასიამოვნო ნოტაზე დამშვიდობების ნაცვლად, “საქმეზე” გადავლ და ქართული ბლოგების მოკლე მიმოხილვას შევუდგები.
ბლოგოსფეროში კალეიდოსკოპური სიმრავლის მიუხედავად, ქართული ბლოგების (უცხოურს, ცოდვა გამხელილი სჯობს და, საერთოდ არ ვიცნობ) რამდენიმე, ზოგად კატეგორიაში მოქცევა შეიძლება. 1. პირველი და ყველაზე გავრცელებულია კატეგორია, რომელსაც პირობითად ასე დავარქმევდი: “მინდა მქონდეს ბლოგი!” მათ ავტორებს კი შემდეგნაირად გავახმოვანებდი: მთავარია მქონდეს ბლოგი, მერე რა თუ სათქმელი ბევრი არაფერი მაქვს, მთავარია ყოველდღიურად ვწერო, ვწერო ყველაფერი რაც კი თავში მომივა. ამ ტიპის ბლოგები, მკაცრად იცავენ ავტორისეულ კრედოს და ყოვედღიურად პოსტავენ ნებისმიერი სახის, ხასიათის, შემცველობისა და შინაარსის ტექსტებს, კომენტარებს, ინტერნეტში მოძიებულ, მათ მიერვე უგერგილოდ თარგმნილ, სხვადასხვა, მეტად თუ ნაკლებად საინტერესო ცნობებს, ვიდეო რგოლებსა და ფოტოებს. ასეთი ბლოგის კითხვის სურვილი საშუალოდ 2-3 წუთს გასტანს, ან უფრო სავარაუდოა, რომ ლინკიდან ლინკზე გადასვლა ისე გაგიტაცებთ, რომ სულ დაგავიწყებთ მათ პირველწყაროს. თუ გაგიმართლათ, თქვენთვის მართლაც საინტერესო რომელიმე ინტერნეტულ გვერდს წააწყდებით, რითაც აღსრულდება იმ უკვე დავიწყებული ბლოგის “წმინდა მისია”.
2. ბლოგის მეორე არანაკლებ გავრცელებული ფორმაა “ბლოგი-დღიური”. ბლოგის ავტორს სურს ჰქონდეს საკუთარი დღიური, სადაც ყოველდღიურად ჩაწერს საკუთარ განცდებს, შეგრძნებებს, დღის განმავლობაში გარდახდენილ ამბებსა და მიღებულ შთაბეჭდილებებს, მაგრამ რაკიღა XXI საუკუნეში ადამიანებს კალამთან ურთიერთობას კლავიატურასთან ურთიერთობა გვირჩევნია და გვეადვილება, ინტრავერტობას კი ექსტრავერტობა, პირადი ბლოგიც ყველსათვის ხელმისაწვდომი დღიურის, ხანდახან ფრიად ინტიმური დღიურის სახესაც კი იღებს. ამგვარ ბლოგერებს შორის, საკმარისად ბევრია თინეიჯერი წერის კულტურითა და კარგი მიგნებებით. ამ ტიპის ბლოგის კითხვა სასიამოვნოა მანამ (დაახლ. 5 წუთი), სანამ სინდისის ქენჯნა არ შეგაწუხებს, რომ სხვისი წერილების მსგავსად, სხვისი დღიურის კითხვაც უზრდელობაა. დაჟინებული ექსჰიბიციონიზმი, რაც არ უნდა გულწრფელი იყოს იგი, ცოტათი შემაწუხებელია. თუმც ამ სენით მხოლოდ მოცემული კატეგორიის ბლოგერები არ არიან შეპყრობილი, მეტ-ნაკლები დოზით იგი თითქმის ყველა ტიპის ბლოგში გვხვდება. (რომ არაფერი ვთქვათ, მსოფლიო ინტერნეტული სივრცის, მაპატიეთ და, მეტასტაზზე - facebook-ზე, განსაკუთრებით კი მისი მოხმარების ქართულ მოდელზე, მაგრამ ეს ცალკე მსჯელოს თემაა და ამის შესახებ სხვა დროს იყოს).
3. ზემოხსენებულთან ხასიათითა და ფორმით ახლოსაა შემდეგი კატეგორია – “კრეატივი”. სახელწოდებიდანაც კარგად ჩანს, რომ ამ ტიპის ბლოგების ავტორები უფრო შემოქმედებითად უდგებიან საკითხს, ნიჭიცა და უნარ-ჩვევებიც მეტად უწყობთ ხელს და ბლოგიც მათი ლექსების, მოთხრობების, ჩანახატების, ესსეებისა და, ხშირად, თარგმანების ილუსტრაციებით უხვადგაფორმებულ პუბლიკაციას ემსგავსება. და თუ ბლოგერი მართლაც ნიჭიერია, ასეთი ბლოგით უდაოდ ისიამოვნებთ. არ გაგიკვირდეთ თუ უცებ საკუთარ თავს “წაასწრებთ”, რომ ეკრანთან ჯდომას გირჩევნიათ გემრიელად მოკალათებული წიგნად აკინძულს კითხულობდეთ ამას ყველაფერს, ე.ი. ბლოგი მართლაც კრეატიულია.
4. სულ სხვაა ბლოგი “პროფესიული”. მათი ავტორები, როგორც წესი, ჰუმანიტარული სფეროს სპეციალისტები, თან კარგი სპეციალისტები არიან და ბლოგიც მათი საავტორო საგაზეთო სვეტის როლს ასრულებს. ზოგიერთი ასეთი ბლოგი, მათი ავტორების ერთხამდაღიარებული პროფესიონალიზმისა და პოპულარობის წყალობით, თბილისში ახლადაღმოჩენილ და ფრიად ანგაჟირებულ ტერმინს თუ გამოვიყენებთ, ერთგვარი “ბრენდია” (აქვე დიდი ბოდიში უნდა მოვუხადო ავტორებს, ასეთი იაფფასიანი “თბილისური” შეფასებისათვის, მაგრამ ვცდილობ ყველასათვის გასაგებად გადმოვცე აზრი, ხომ მშეიძლება ჩემს ბლოგზე (ნაკლებსავარაუდოა, მაგრამ მაინც) ქართული ბომონდის წარმომადგენელი აღმოჩნდეს და მანაც ხომ უნდა გაიგოს, რაზეა საუბარი). ამგვარი ბლოგის კითხვა საინტერესო, საისამოვნო და სასარგებლოც კია, ყოველშემთხვევაში, მე ძალიან მიყვარს. არსებობენ ინტერაქტიული ბლოგერები, რომლებიც ნებისმიერ მოვლენას ცხლად, ობიექტურად (ან თითქმის ობიექტურად) და რაც მთავარია, საინტერესო რაკურსით აშუქებენ, კრიტიკულად იაზრებენ ჩვენს ყოველდღიურობას და ფხიზლად უწვენენ კომენტირებას. იმავე კატეგორიაში შეხვდებით რეალობისგან უფრო დისტანცირებულ, პასიურ ბლოგერებსაც, რომლებიც ნაკლებად აქტიურად ეხმიანებიან ყოველდღიურ მოვლენებს, ერთიორი რეპლიკით იფარგლებიან და ძირითადად საკუთარ პროფესიულ ოპუსებს ამზეურებენ. ამგვარი ბლოგის თვალყურისდევნება ადვილია, მუდმივ მობილიზებას არ მოითხოვს, ყოველშემთხვევაში, აუცილებელი არ არის, ოფისში მისულმა სამუშაო დღე ასეთი ბლოგით დაიწყო. (სიმართლე გითხრათ, ჩემი ბლოგიც ცდილობს პასიური პროფესიული ბლოგის კატეგირიაში ჩაჯდეს, თუმც სტილის სისუფთავეს ვერ იცავს და პროფესიულ-დღიურულის ჰიბრიდს ემსგავსება. არც ინტენსივობა უვარგა და ფორმიდან გამოსულ სპორტსმენს ჰგავს. მოკლედ, ჩემი ბლოგი სალაპარაკოდაც არ ღირს. უბრალოდ, მინდა გახსოვდეთ, რომ თავად მე ეს კარგად მახსოვს!)
5. დაბოლოს, გამოვყოფდი კიდევ ერთ კატეგორიას, რომელსაც ჩემთვის ესე დავარქვი: “უბრალოდ კარგი ბლოგი”. და რამდენია ასეთი კარგი ბლოგი, რომ იცოდეთ! რომ წარმოგიდგენიათ, იმაზე გაცილებით მეტი, მერწმუნეთ. შეხვალ ბლოგზე და უცებ ინტელექტის, გონებამახვილობის, ხალასი იუმორისა და გადაუმლაშებელი ენაკვიმატობის სამფლობელოში აღმოჩნდები. მსგავს ბლოგებს, როგორც წესი, რომელიმე ერთი კონკრეტული სფერო არ გააჩნია, აქ ნახავთ ტერმინოლოგიური ფაღარათისგან თავისუფალ, ლაღად დაწერილ კრიტიკულ-ანალიტიკურ სტატიებსა და ესსებს თანამედროვეობაზე, ხანდახან ავტორის არც თუ ისე ცუდ ლექსებსა და მოთხრობებს, სასარგებლო რჩევებს ინტერნეტის თვალუწყვდენელ ვირტუალურ სივრცეში სად რა შეიძლება ნახო საინტერესო; ბევრ სასაცილოსაც ნახავთ, ბევრ დამაფიქრებელს. მოკლედ, კარგად დაინახავთ, რითი სუნთქავს დღეს ქართული საზოგადოების ჯანსაღი ნაწილი, იმასაც დაინახავთ, რომ ეს არც ისე მცირე ნაწილია. ამ ტიპის ბლოგერებს აქტიური მოქალაქეობრივი პოზიცია აქვთ, სხვებისაგან მათ კრიტიკული აზროვნება, ცნობისმოყვარეობა და ცოდნის წყურვილი გამოარჩევთ. ერთადერთი, რამაც შესაძლოა, ოდნავ “დაგძაბოთ”, ინტერნეტ საშუალებით მოძიებული ინფორმაციის ზღვა და თავად წყაროს თითქოს უალტერნატივობა, მისდამი მორჩილებაა, შეგრძნება, რომ მას ამიერიდან ვერაფერი ჩაანაცვლებს და რომ მსოფლიო უკვე იმ ფაზაშია, როცა ინტერნეტი კი არ ირეკლავს, არამედ პირუკუ - თავადვე განსაზღვრავს მის აწმყოსა და მომავალს. მოგეჩვენებათ, რომ თანამედროვე ადამიანისთვის ვირტუალური ინტერნეტ სივრცე ნებისმიერი ინტელექტუალური ინსტრუმენტით ოპერირების ერთადერთი საშუალებაა. პროცესი ამ მხრივ, ალბათ, შეუქცევადია, ამიტომ ჯობია ამას სხვა მხრიდან შევხედოთ. მე, მაგალითად, ამ ყველაფერზე ნიჭიერი ბლოგერის მიერ დახარჯული ენერგიის უანგარობა მხიბლავს; რა თქმა უნდა, თვითრეალიზაცია და სუბლიმციაც სახსენებელია, მაგრამ განა ამის გარეშე დღეს რამე იქმნება? ამიტომ გირჩევთ მოძებნოთ “კარგი ბლოგები”, გულდასმით დაათვალიეროთ, წაიკითოთ, მოუსმინოთ, უყუროთ, მათთან ერთად იმოგზაუროთ ლინკიდან ლინკზე და, მერწმუნეთ, უდაოდ ისიამოვნებთ. და რაც მთავარია, თუ თქვენც ჩემსავით გაშინებთ სოციალური ქსელები და საზოგადოდ, ინტერნეტი, რომელიც თანამედროვე ადამიანს გადაყლაპვით ემუქრება, ცოტათი დამშვიდდებით, როცა დაინახავთ, რომ აქაც შეიძლება რაიმე ღიერებულის შექმნა.

ჩემი დიდი წინაპარი - სისონა დარჩია

http://www.youtube.com/watch?v=K9s2MItyni8

IF WAR IS THE ANSWER IT MUST BE A VERY STUPID QUESTION

"Творить - значит убивать смерть."

Ромэн Роллан

თხოთის მთა. საუკეთესო ადგილი მთელ მსოფლიოში!

http://txoti.blogspot.com/2011_03_01_archive.html

როცა რაღაცის ნებას ციური ანგელოზები გაძლევენ, მნიშვნელობა აღარ აქვს, რას ამბობენ ადამიანები.

იუსტაინ გორდერი

a la Matisse -))

Sous le Ciel de Paris

http://www.youtube.com/watch?v=b255tOFKD7A&feature=related

http://www.youtube.com/watch?v=JzH48aXSBlE&feature=related

http://www.youtube.com/watch?v=dRNA2j2_I7E&feature=related

რამდენს ნიშნავს ინტერპრეტაცია, სულ სხვადასხვა პარიზია თითოეულის ნამღერში. "ჩემს პარიზს" ედიტ პიაფი მღერის; ტენდენციური ვარ-)

Non, Je ne regrette rien -))

http://www.youtube.com/watch?v=Q3Kvu6Kgp88&feature=related

მწარე სიმართლე, ჩეხოვის ენით გამოთქმული-))

РОЗОВЫЙ ЧУЛОК

Пасмурный, дождливый день. Небо надолго заволокло тучами, и дождю
конца не предвидится. На дворе слякоть, лужи, мокрые галки, а в комнатах
сумерки и такой холод, что хоть печи топи.
Иван Петрович Сомов шагает по своему кабинету из угла в угол и ворчит
на погоду. Дождевые слезы на окнах и комнатные сумерки нагоняют на него
тоску. Ему невыносимо скучно, а убить время нечем... Газет еще не
привозили, на охоту идти нет возможности, обедать еще не скоро...
В кабинете Сомов не один. За его письменным столом сидит m-me Сомова,
маленькая, хорошенькая дамочка в легкой блузе и в розовых чулочках. Она
усердно строчит письмо. Проходя мимо нее, шагающий Иван Петрович всякий
раз засматривает через ее плечо на писанье. Он видит крупные хромающие
буквы, узкие и тощие, с невозможными хвостами и закорючками. Клякс,
помарок и следов от пальцев многое множество. Переносов m-me Сомова не
любит, и каждая строка ее, дойдя до края листка, со страшными корчами,
водопадом падает вниз...
- Лидочка, кому это ты так много пишешь? - спрашивает Сомов, видя,
как его жена начинает строчить по шестому листку.
- К сестре Варе...
- Гм... длинно! Дай-ка скуки ради почитать!
- Возьми, читай, только тут ничего нет интересного...
Сомов берет исписанные листки и, продолжая шагать, принимается за
чтение. Лидочка облокачивается о спинку кресла и следит за выражением его
лица. После первой же странички лицо его вытягивается и выражает что-то
похожее на оторопь... На третьей страничке Сомов морщится и медленно чешет
затылок. На четвертой он останавливается, пугливо взглядывает на жену и
задумывается. Немного подумав, он со вздохом опять принимается за
чтение... Лицо его выражает недоумение и даже испуг...
- Нет, это невозможно! - бормочет он, кончив чтение и швыряя листки
на стол. - Решительно невозможно!
- Что такое? - пугается Лидочка.
- Что такое! Исписала шесть страничек, потратила на писанье битых два
часа и... и хоть бы тебе что! Хоть бы одна мыслишка! Читаешь-читаешь, и
какое-то затмение находит, словно на чайных ящиках китайскую тарабарщину
разбираешь! Уф!
- Да, это правда, Ваня... - говорит Лидочка, краснея. - Я небрежно
писала...
- Кой чёрт небрежно? В небрежном письме смысл и лад есть, есть
содержание, а у тебя... извини, даже названия подобрать не могу! Сплошная
белиберда! Слова и фразы, а содержания ни малейшего. Всё твое письмо
похоже точь-в-точь на разговор двух мальчишек: "А у нас блины ноне!" - "А
к нам солдат пришел!" Мочалу жуешь! Тянешь, повторяешься... Мысленки
прыгают, как черти в решете: не разберешь, где что начинается, где что
кончается... Ну, можно ли так?
- Если б я со вниманием писала, - оправдывается Лидочка, - тогда бы
не было ошибок...
- Ах, об ошибках я уж и не говорю! Кричит бедная грамматика! Что ни
строчка, то личное для нее оскорбление! Ни запятых, ни точек, а ять...
бррр! Земля пишется не через ять, а через е! А почерк? Это не почерк, а
отчаяние! Не шутя говорю, Лида... Меня и изумило и поразило это твое
письмо... Ты не сердись, голубчик, но я, ей-богу, не думал, что в
грамматике ты такая сапожница... А между тем ты по своему положению
принадлежишь к образованному, интеллигентному кругу, ты жена
университетского человека, дочь генерала! Послушай, ты училась где-нибудь?
- А как же? Я в пансионе фон Мебке кончила...
Сомов пожимает плечами и, вздохнув, продолжает шагать. Лидочка,
сознавая свое невежество и стыдясь, тоже вздыхает и потупляет глазки...
Минут десять проходит в молчании...
- Послушай, Лидочка, ведь это, в сущности, ужасно! - говорит Сомов,
вдруг останавливаясь перед женой и с ужасом глядя на ее лицо. - Ведь ты
мать... понимаешь? мать! Как же ты будешь детей учить, если сама ничего не
знаешь? Мозг у тебя хороший, но что толку в нем, если он не усвоил себе
даже элементарных знаний? Ну, плевать на знания... знания дети и в школе
получат, но ведь ты и по части морали хромаешь! Ты ведь иногда такое
ляпнешь, что уши вянут!
Сомов опять пожимает плечами, запахивается в полы халата и продолжает
шагать... Ему и досадно, и обидно, и в то же время жаль Лидочку, которая
не протестует, а только глазами моргает... Обоим тяжело и горько... Оба и
не замечают за горем, как бежит время и приближается час обеда...
Садясь обедать, Сомов, любящий поесть вкусно и покойно, выпивает
большую рюмку водки и начинает разговор на другую тему. Лидочка слушает
его, поддакивает, но вдруг во время супа глаза ее наливаются слезами, и
она начинает хныкать.
- Это мать виновата! - говорит она, вытирая слезы салфеткой. - Все
советовали ей отдать меня в гимназию, а из гимназии я наверное бы пошла на
курсы!
- На курсы... в гимназию... - бормочет Сомов. - Это уж крайности,
матушка! Что хорошего быть синим чулком? Синий чулок... чёрт знает что! Не
женщина и не мужчина, а так, середка на половине, ни то ни сё... Ненавижу
синих чулков! Никогда бы не женился на ученой...
- Тебя не разберешь... - говорит Лидочка. - Сердишься, что я
неученая, и в то же время ненавидишь ученых; обижаешься, что у меня мыслей
нет в письме, а сам против того, чтоб я училась...
- Ты к фразе придираешься, милочка, - зевает Сомов, наливая себе от
скуки вторую рюмку...
Под влиянием выпитой водки и сытного обеда Сомов становится веселей,
добрей и мягче... Он глядит, как его хорошенькая жена с озабоченным лицом
приготовляет салат, и на него набегает порыв женолюбия, снисходительности,
всепрощения...
"Напрасно я ее, бедняжку, обескуражил сегодня... - думает он. - Зачем
я наговорил ей столько жалких слов? Она, правда, глупенькая у меня,
нецивилизованная, узенькая, но... ведь медаль имеет две стороны и audiatur
et altera pars...* Быть может, тысячу раз правы те, которые говорят, что
женское недомыслие зиждется на призвании женском... Призвана она, положим,
мужа любить, детей родить и салат резать, так на кой чёрт ей знания?
Конечно!"

Вспоминается ему при этом, как умные женщины вообще тяжелы, как они
требовательны, строги и неуступчивы, и как, напротив, легко жить с
глупенькой Лидочкой, которая ни во что не суется, многого не понимает и не
лезет с критикой. С Лидочкой и покойно и не рискуешь нарваться на
контроль...
"Бог с ними, с этими умными и учеными женщинами! С простенькими лучше
и спокойнее живется", - думает он, принимая от Лидочки тарелку с
цыпленком...
Вспоминает он, что у цивилизованного мужчины является иногда желание
поболтать и поделиться мыслями с умной и ученой женщиной...
"Что ж? - думает Сомов. - Захочется поболтать об умном, пойду к
Наталье Андреевне... или к Марье Францовне... Очень просто!"


_______________
* да будет выслушана и другая сторона... (лат.).


ნებისმიერი კაცის იდეალი ასეთი ქალია და ტყიულად დებენ თავს ძლიერი სქესის ერუდირებული წარმომადგენლები, თითქოს განათლებული ქალი სჭირდებათ, თანაც საკუთარი ცხოვრების მაგალითით სწორედაც საპირისპიროს ამტკიცებენ-))

არ ვიცი ვინ მოიფიქრა, მაგრამ ქართული გენის ამ ორი გამოვლინების სინთეზი ძალიან მესმიამოვნა...

http://www.youtube.com/watch?v=DmJe5wLGqyU

ჩემი მორიგი "შედევრი"-))

"ხოლო იესოს შობასა ბეთლემს ჰურიასტანისასა, დღეთა ჰეროდე მეფისათა აჰა მოგუნი აღმოსავალით მოვიდეს იერუსალემდ და იტყოდეს: 
სად არს, რომელი-იგი იშვა მეუფე ჰურიათაი ? რამეთუ ვიხილეთ ვარსკულავი მისი აღმოსავლით და მოვედით თაყუანის-ცემად მისა. 
ვითარცა ესმა ეს ჰეროდე მეფესა, შეძრწუნდა და ყოველი იერუსალემი მის თანა. 
და შეკრიბნა ყოველნი მღდელთ მთავარნი და მწიგნობარნი ერისანი და იკითხვიმდა მათგან: სადა უკუე შობად არს ქრისტე? 
ხოლო მათ ჰრქუეს მას: ბეთლემს ჰურიასტანისასა; რამეთუ ესრეთ წერილ არს წინაისწარმეტყუელისა მიერ: 
და შენ, ბეთლემ, ქვექანაი ეგე იუდაისი, არასადა უმრწემეს ხარ მთავართა შორის იუდაისთა; რამეთუ შენგან გამოვიდეს წინამძღუარი, რომელმან დამწყსოს ერი ჩემი ისრაელი. 
მაშინ ჰეროდე იდუმალ მოუწოდა მოგუთა მათ და გამოიკითხა მათგან ჟამი იგი გამოჩინებისა მის ვარსკულავისაი. 
და წარავლინნა იგინი ბეთლემდ და ჰრქუა: მივიდით და გამოიკითხეთ ჭეშმარიტად ყრმისა მისთვის, და რაჟამს ჰპოვოთ იგი, მითხართ მე, რაითა მეცა მივიდე და თაყუანის - ვცე მას. 
ხოლო მათ ვითარცა ესმა ესე მეფისა მისგან, წარვიდეს. და აჰა ვარსკულავი იგი, რომელი იხილეს აღმოსავალით, წინაუძღოდა მათ, ვიდრემდე მოვიდა და დაადგრა ადგილსა მას, რომელსა იყო ყრმაი იგი. 

ხოლო მათ. ვითარცა იხილეს ვარსკულავი იგი, განიხარეს სიხარულითა დიდითა ფრიად.  და ვითარცა შევიდეს სახლსა მას, იხილეს ყრმაი იგი მარიამის თანა, დედისა თვისისა, და დავარდეს და თაყუანის - სცეს მას; და აღაღეს საუნჯეთა მათთა და შეწირეს მისა ძღუენი: ოქროი, გუნდრუკი და მური.                                                                                                                 და მოიღეს ბრძანებაი ჩუენებით, რაითა არა მიაქციონ ჰეროდესა, არამედ სხვით გზით წარვიდენ სოფლად თვისა.

(მათეს სახარება)

"და იყო ვიდრე იყვნესღა იგინი მუნ, აღივსნეს დღენი იგი შობისა მისისანი. 
და შვა ძე იგი მისი პირმშოიდა შეხვია იგი სახუეველითა და მიაწვინა იგი ბაგასა, რამეთუ არა იყო მათდა ადგილ სავანესა მას. 
და მწყემსნი იყვნეს მასვე სოფელსა, ველთა დგებოდეს და ხუმილვიდეს ხუმილვასა ღამისასა სამწყოსოსა მათსა. 
და აჰა ანგელოზი უფლისაი დაადგრა მათ ზედა, და დიდებაი უფლისაი გამოუბრწყინდა მათ, და შეეშინა მათ შიშითა დიდითა. 
და ჰრქუა მათ ანგელოზმან მან უფლისამან: ნუ გეშინინ, რამეთუ აჰა ესერა გახარებ თქუენ სიხარულსა დიდსა, რომელი იყოს ყოვლისა ერისა: 
რამეთუ იშვა დღეს თქუენდა მაცხოვარი, რომელ არს ქრისტე უფალი, ქალაქსა დავითისსა. 
და ესე იყოს თქუენდა სასწაულად: ჰპოვოთ ყრმაი იგი შეხუეული და მწოლარე ბაგასა. 
და მეყსეულად იყო ანგელოზისა მის თანა სიმრავლე ერთა ცისათაი, აქებდეს ღმერთსა და იტყოდეს: 
დიდებაი მაღალთა შინა ღმერთსა, და ქუეყანასა ზედა მშვიდობაი, და კაცთა შორის სათნოებაი. 
და იყო ვითარცა აღვიდეს ანგელოზნი იგი ზეცად, მწყემსთა მათ თქუეს ურთიერთას: განვიდეთ ჩუენ ვიდრე ბეთლემდმდე და ვიხილოთ სიტყუაი ესე, რომელი იყო ჩუენდა მომართ, რომელი-იგი უფალმან მაუწყა ჩუენ. 
და მოვიდეს მსწრაფლ და პოვეს მარიამ და იოსებ და ყრმაიიგი, მწოლარე ბაგასა. 
და ვითარცა იხილეს, გულისხმა-ყვეს სიტყუაი იგი, რომელი ითქუა მათა მიმართ ყრმისა მისთვის. 
და ყოველთა, რომელთა ესმოდა, უკვირდა სიტყუაი იგი მწყემსთაი მათ მათა მიმართ. 
ხოლო მარიამს დაემარხნეს სიტყუანი ესე და დაედვა გულსა თვისსა. 
და მიიქცეს და წარვიდეს მწყემსნი იგი, ადიდებდეს და აქებდეს ღმერთსა ამას ყოველსა ზედა, რომელი ესმა და იხილეს, ვითარცა-იგი ითქუნეს მათა მიმართ." 

(ლუკას სახარება)